Alcohol drinken als student – is dat de norm?

Het drinken van alcohol is niet weg te denken uit het studentenleven. Een biertje of wijntje tijdens een feestje of borrel is de normaalste zaak van de wereld. Hoe komt het dat het normaal is om als student te drinken? En wat als je als student niet drinkt?

Studenten drinken meer dan hun leeftijdsgenoten die geen student zijn, schrijft het Trimbos instituut. Dit komt omdat studenten vaak meerdere sociale activiteiten hebben. Alcohol wordt voornamelijk gedronken in gezelschap van anderen. Er zijn een aantal factoren die bepalen waarom je drinkt. Twee daarvan zijn het belangrijkst: omdat je graag de positieve gevolgen wilt ervaren van alcohol en om sociaal mee te doen met anderen. Drinken gebeurt daarom ook niet altijd bewust. Soms drink je omdat het normaal is tijdens sociale bijeenkomsten.

Kom op! Neem toch een biertje
Als het normaal is om te drinken in gezelschap, hoe zit het dan met studenten die niet drinken? Zij ervaren sociale situaties anders dan hun medestudenten. Mensen vinden het snel ‘vreemd’ dat je niet drinkt en willen je proberen over te halen om het toch te doen. Dit heeft allemaal te maken met sociale normen en waarden van jongeren en studenten. Mili Rubio, promovendus aan de faculteit der Sociale Wetenschappen op de Radboud Universiteit, legt uit: “Studenten willen het gevoel krijgen dat iedereen bezig is met dezelfde activiteit. Ze willen dat als ze een activiteit aan het doen zijn, hun vrienden erachter staan, zoals het drinken van alcohol. Als ze zien dat iemand niet met hun mee doet, kunnen ze zich bezwaard of oncomfortabel voelen. Voor een buitenstaander kan het er ook gek uit zien als een iemand in een groep niet drinkt, dat kan zelfs schaamte oproepen. Cohesie is heel belangrijk en daarom kunnen bepaalde studenten aandringen om dus wel te gaan drinken.”

Middelbare schoolperiode
Volgens Jacqueline Vink, hoogleraar faculteit der Sociale Wetenschappen op de Radboud Universiteit, beginnen de meeste jongeren met het uitproberen van alcohol rond de middelbare schoolperiode. Vink: “Dit komt vaak door groepsdruk. Omdat anderen het proberen wil jij dat ook, want je wil er niet buiten vallen. Daarnaast denken jongeren dat het stoer is om te drinken.” Ook opleidingsniveau maakt uit op welke leeftijd jongeren beginnen met drinken. “Het is bekend dat laagopgeleide jongeren meer en eerder alcohol drinken dan hoogopgeleide jongeren.”

Alcohol staat symbool voor gezelligheid, volgens Vink. Valt er iets te vieren? Dan komt daar al gauw champagne bij kijken. Zelfs kinderen krijgen kinderchampagne aangeboden. Dat wil zeggen dat je je kind bij de gezelligheid wil betrekken en daar hoort (alcoholvrije) champagne bij. “Toch denk ik dat dit in de toekomst nog kan veranderen”, vertelt Vink. “Het beeld van roken, wat slecht is voor je gezondheid, is immers ook veranderd.”

Cijfers
Trimbos instituut verzamelt veel cijfers en feiten rondom het alcoholgebruik in Nederland. Zo ook over studenten.

Goedkope alcohol
Studenten drinken dus gemiddeld erg veel alcohol. Vink legt uit dat ze ongeveer evenveel glazen drinken als een persoon die verslaafd is. Echter drinkt een lid van een studentenvereniging twee keer zoveel alcohol als iemand die geen lid is. Een reden daarvoor is dat studentenverenigingen extra goedkoop alcohol in kunnen kopen en dat dus ook weer goedkoop aan hun leden kunnen aanbieden. “De prijs zegt veel over het gedrag van mensen in het algemeen”, zegt Vink. “Dit is al aangetoond met de prijzen en gebruik van sigaretten. Omdat sigaretten zo duur zijn, zijn er veel minder mensen gaan roken. Als alcohol ook duurder gemaakt wordt, dan zal er minder gedronken worden.”

Gedrag en omgeving
Er zijn nog meer redenen waarom studenten alcohol drinken. Het ligt aan de omgeving waarin je je bevindt. Ga je om met mensen die op vroege leeftijd beginnen met drinken, dan zal jij dat ook sneller doen. Het is ook erfelijk bepaald of je aangetrokken wordt door alcohol. Daarom zijn er mensen die veel drinken, minder drinken of helemaal niet. Voor studenten zijn de sociale activiteiten de grootste factor, maar er zijn ook studenten die drinken door bijvoorbeeld stress.

“Je omgeving heeft invloed op de mate waarin je alcohol nuttigt”, vertelt Rubio. Als je in een omgeving terecht komt waar veel gedronken wordt, zal je dit gedrag over kunnen nemen. Rubio: “Je wilt aan de eisen voldoen om erbij te horen. Het wordt ook verwacht van anderen dat je evenveel drinkt.”

Ik drink niet, wat nu?
Uiteindelijk zouden je vrienden of potentiële vrienden je moeten accepteren zoals je bent. Wil je ze toch geruststellen dat je wel bij de groep wilt horen, maar dat je niet drinkt? Leg dan het ‘probleem’ bij jezelf. Vertel ze dat je wel met ze mee doet, door bijvoorbeeld aanwezig te zijn bij feestjes, borrels enzovoort maar dat het enige verschil is dat je geen alcohol drinkt. Op die manier sluit je jezelf niet buiten, beoordeel je hen niet en kan je gewoon je eigen beslissing nemen.